Các nhà nghiên cứu tuyên bố rằng, cho dù nội dung môn học như thế nào thì sinh viên làm việc theo từng nhóm nhỏ cũng có khuynh hướng học được nhiều hơn những gì được dạy và nhớ lâu hơn so với các hình thức dạy học khác.

Barbara Gross Davis, Tools for Teaching

Chúng ta không phủ nhận tầm quan trọng của cách  dạy truyền thống cũng như hình thức thảo luận theo sự hướng dẫn của giáo viên ở các trường đại học. Nhưng hiện nay phần lớn giáo viên đã thấy được giá trị của việc phân sinh viên làm việc cộng tác theo nhóm. Làm việc theo nhóm nhỏ trong và ngoài giờ học là một phần bổ sung quan trọng cho các bài giảng, giúp sinh viên nắm vững các khái niệm và áp dụng vào các tình huống cần đến các kỹ năng suy nghĩ đào sâu. Trong một cuộc nói chuyện gần đây về chủ đề Những Giáo viên được trao Giải thưởng có tên là “Hãy để sinh viên tự học – theo nhóm”, Giáo sư Khoa học Sinh học – Hiệu trưởng Emeritus Donald Kennedy đã phát biểu về vấn đề này. Ông nhắc người nghe rằng sinh viên ĐH Stanford “giúp đỡ nhau rất nhiều” trong việc học tập. Điều quan trọng là các giáo viên phải biết cách tận dụng bằng cách tạo cơ hội và hình thành thói quen cho sinh viên thực hành các phương pháp học tập nhóm.

    Làm việc theo nhóm đòi hỏi giáo viên phải chuẩn bị bài giảng kỹ và không thể thiếu tính khó trong các bài tập. Nhưng lợi ích đạt được rất đáng kể, chẳng hạn sinh viên sẽ tích cực tham gia, hiểu và nhớ bài lâu hơn, nắm vững các kỹ năng quan trọng để có thể thành công trong môn học hoặc trong nghề nghiệp. Ngoài ra, sinh viên sẽ hăng hái trong việc tự học, điều này khích lệ sinh viên nghiên cứu độc lập. 

    Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin giới thiệu một số đề xuất trong việc dạy học theo nhóm nhằm đạt được mục đích của môn học, gồm một số lời khuyên làm thế nào để tránh các vấn đề có khả năng xảy ra. 

Phân nhóm làm bài tập nhằm tăng cường học tập

    Loại bài tập nhóm giáo viên dự kiến trong môn học cũng cần được kiểm tra để bảo đảm sinh viên có thể hoàn thành.  Nhóm học tập sẽ được khích lệ và một số khó khăn mà nhóm gặp phải sẽ được loại trừ hoặc giảm tối thiểu nếu giáo viên thiết kế bài tập như sau:

    Trách nhiệm giải trình của cá nhân rất quan trọng cho thành công của nhóm. Vì theo khuynh hướng tự nhiên sẽ có một số sinh viên vượt trội và một số kém hơn có khuynh hướng rút lui, điều này sẽ dần dần xảy ra trừ phi có một cơ chế yêu cầu mọi người tham gia. Điều này rất dễ như dùng giấy chấm công, mỗi thành viên ghi ra những ý tưởng đóng góp của mình vào cuộc thảo luận nhóm trong ngày hôm đó hoặc một đề tài lớn hơn kéo dài trong tuần. Hoặc bao gồm cả việc yêu cầu sinh viên phê bình ý kiến của các thành viên khác, đặc biệt một phần của sản phẩm là yêu cầu ghi biên bản ý kiến đóng góp của từng thành viên.

    Ý kiến phản hồi từ giáo viên, từ các thành viên trong nhóm và từ các nhóm khác giúp từng nhóm điều chỉnh lại theo hướng đúng và vì thế giúp xây dựng mối liên kết giữa các nhóm với nhau. Nếu các nhóm không rõ ràng trong quá trình làm việc, khó khăn giữa các thành viên sẽ là trở ngại lớn đến năng lực làm việc theo thứ tự nhằm đạt được mục đích đã đề ra. Và sản phẩm sau cùng nên được chấm điểm như đề tài của cả nhóm để áp lực giữa các thành viên trong nhóm thúc đẩy nhau cùng làm việc cho dù là trong quá trình tổ chức cũng như đối với từng cá nhân có thể nảy sinh các khó khăn trong quá trình thực hiện.

    Cuối cùng, phân công nhóm nên bao gồm cả kế hoạch chi tiết để bắt đầu công việc kể cả ví dụ về các giai đoạn trong quá trình học giúp từng nhóm theo dõi thành công của mình. Trong biểu đồ thời gian cho một đề tài, giáo viên nên bao gồm phản hồi của giáo viên trong các buổi họp hoặc từ các báo cáo quá trình thực hiện.

Dạy sinh viên làm việc theo nhóm

    Dĩ nhiên, một số sinh viên lúc đầu sẽ có thái độ hoài nghi về giá trị làm việc của nhóm hoặc họ cảm thấy tốt hơn là nên nghe giáo viên giảng còn hơn là làm việc nhóm với những sinh viên khác – những người mà họ tin rằng kiến thức cũng ít ỏi như họ. Số khác sẽ cảm thấy họ đã thực sự thành công vì thế không muốn bị vướng víu bởi các sinh viên khác có quá trình học tập hoặc phương pháp làm việc khác nhau. Một sồ thì ngại ngùng và không quen với việc chia sẻ công việc với bạn trong lớp. Để sinh viên hiểu rõ hơn, từ khi bắt đầu lớp học và trong chương trình môn học, giáo viên nên nói rõ phần lớn công việc trong khóa học sẽ là làm việc theo nhóm như thế nào và tại sao làm việc theo nhóm giúp họ đạt được mục đích mà môn học đề ra. Điều này tiếp tục đến khi có thể khắc phục được sự chống đối của sinh. Chỉ cho sinh viên thấy được tầm quan trọng của làm việc theo nhóm và mục tiêu của làm việc theo nhóm là chủ yếu bởi vì sinh viên sẽ hăng hái tham gia vào hoạt động nhóm nếu họ thấy được mối liên quan của việc phân công nhóm với các mục tiêu môn học lớn hơn.

Thành lập và hướng dẫn nhóm

    Một khi các nhóm đã được phân chia và bài tập đã được giải thích giáo viên nên cho ý kiến phản hồi trước khi có giải pháp cuối cùng. Sinh viên không chỉ cần giúp đỡ để hiểu được bài tập mà họ còn cần lời khuyên và sự khích lệ từ khi bắt đầu để bảo đảm lần nữa đường lối họ chọn đi đúng hướng. Bằng cách điểm danh và đặc biệt là yêu cầu kế hoạch hoạt động tổng thể của từng nhóm, giáo viên không chỉ có thể đưa ra các đề xuất có ích mà còn hướng dẫn sinh viên theo hướng khác nếu đề tài của nhóm không khả thi. Ngoài việc yêu cầu sinh viên lập kế hoạch ban đầu, giáo viên có thể yêu cầu sinh viên báo cáo quá trình làm việc thông qua danh mục các bước thực hiện trong đề tài hoặc nộp sổ ghi chép hàng ngày sau mỗi tuần.

Đánh giá hoạt động nhóm

    Nếu giáo viên giải thích rõ quy trình cho điểm này vào đầu mỗi khóa học trước khi bắt đầu hoạt động nhóm thì sinh viên sẽ ít lo lắng về cách cho điểm nhóm. Họ sẽ cảm thấy thoải mái và hướng theo các mục tiêu chung. Thực vậy, hầu hết sinh viên lo lắng họ sẽ không phải làm trò hề hay thiếu trách nhiệm đối với các bạn của mình.

Thực nghiệm