Có rất nhiều điều mà con người chúng ta vẫn thường mong muốn có được, làm được hay muốn bản thân mình trở nên như vậy, nhưng chính chúng ta lại do dự khi thực hiện những ước muốn đó. Thái độ lưỡng lự, do dự như thế là bởi chúng ta thiếu sự tự tin cần thiết để củng cố niềm tin về những ước mơ của chúng ta.

Alfred Adler, một nhà tâm lý trị liệu, cho rằng cả nam giới và nữ giới đều có một xu hướng tự nhiên là có cảm giác về sự thấp kém và thiếu tự tin. Vì chúng ta thiếu tự tin nên chúng ta thường nghĩ rằng mình không có khả năng làm những việc như người khác đã làm và trong nhiều trường hợp chúng ta thậm chí còn không thử làm những việc ấy.

Hãy thử nghĩ: Cuộc đời bạn sẽ khác đi như thế nào nếu bạn tin tưởng tuyệt đối vào khả năng mình sẽ đạt bất cứ điều gì mong muốn? Bạn mong mỏi, ước muốn hay hi vọng vào những gì? Bạn dám mơ ước tới điều gì nếu bạn tin vào bản thân mình với một niềm tin vững chắc đến mức mà khiến cho bạn không hề lo sợ bất cứ sự thất bại nào? Hầu hết con người ta đều khởi đầu mọi việc với rất ít sự tự tin vào bản thân hay thậm chí là không có, nhưng với những nỗ lực bản thân mình, kết quả là sau đó họ trở nên mạnh mẽ, dũng cảm và hòa đồng thân thiện hơn. Và con người chúng ta cũng đã phát hiện ra một điều rằng nếu bạn làm những việc giống như những người có sự tự tin vào bản thân đã làm thì bạn cũng sẽ trải qua những cảm giác tương tự và đạt được những kết quả tương tự.
Vấn đề mấu chốt ở đây lại là bạn hãy thành thật với chính bản thân mình, thành thật với chính những gì tốt đẹp nhất trong con người bạn và hãy sống đúng với những giá trị và khát vọng mãnh liệt nhất của bản thân bạn.

Bạn nên dành thời gian để suy nghĩ về những điều như bạn là ai, bạn tin tưởng vào điều gì hay cái gì quan trọng đối với bạn. Hãy tự xác định rằng bạn sẽ không bao giờ làm trái với nguyên tắc của bản thân bằng việc cố gắng nói năng, cảm nhận hay cố gắng gò mình là một cái gì đó mà không hợp với con người bạn. Hãy có dũng khí để chấp nhận con người thực sự của bạn chứ không phải con người mà bạn nghĩ hay người khác nghĩ bạn nên là và khi xem xét đến mọi vấn đề thì bạn cũng nên biết rằng thực tế thì bạn cũng là một con người khá tốt. Nói tóm lại, mỗi người chúng ta đều có tài năng, sự khéo léo và khả năng riêng của mình mà chính chúng làm cho chúng ta trở nên khác biệt với người khác. Không một ai kể cả bản thân bạn biết được năng lực thực sự của bạn hay cuối cùng bạn sẽ làm được gì hay trở nên như thế nào. Có lẽ, điều khó thực hiện nhất trong cuộc đời chính là việc chấp nhận con người bạn thực sự tài năng đến mức nào và sau đó là đưa cái nhận thức này vào quan điểm và tính cách của bạn.

Sự tự tin lâu bền chỉ thực sự xuất phát từ cảm giác về khả năng kiểm soát được tình hình của bạn. Khi bạn thấy mình kiểm soát được bản thân và cuộc sống của bạn thì bạn sẽ cảm thấy đủ tự tin để làm và nói lên những gì là hợp là đúng với những giá trị cao nhất của mình. Ngày nay các nhà tâm lí học đã thừa nhận rằng cảm giác “không kiểm soát được” chính là nguyên nhân chính gây ra tình trạng căng thẳng, những hành vi tiêu cực và cảm giác về sự thấp kém và sự kém tự tin của con người. Và cách để bạn có một cảm giác chắc chắn là mình kiểm soát được mọi việc tại mọi thời điểm trong cuộc đời bạn chính là cách bạn đặt ra cho mình những mục tiêu rõ ràng, tạo ra cảm giác có được sự định hướng dựa trên hành vi có chủ đích nhằm đặt được những kết quả mong muốn.
Thành thật với bản thân mình có nghĩa là biết chính xác điều gì bạn muốn và có kế hoạch để đạt được chúng. Sự tự tin lâu dài này chỉ có khi mà bạn hoàn toàn biết được rằng bạn có khả năng rời bỏ nơi mà bạn đang đứng, đang tồn tại để đến bất cứ đâu mà bạn mong muốn. Bạn chính là nguyên nhân gây ra những thăng trầm trong cuộc đời của bạn. Bạn là kiến trúc sư và cũng là ông chủ quyết định số phận của bạn. Thay vì bị nỗi sợ hãi về sự thất bại hay thua kém ám ảnh tâm trí, như hầu hết những người khác, bạn chỉ nên tập trung vào những cơ hội và thành công mà bạn có thể đạt được mà thôi. Với một đường đi đã được xác định rõ ràng, bạn sẽ có khả năng vươn tới thành công và dần dần bạn sẽ xây dựng được cho mình sự tự tin, mà khi đó sẽ chẳng có mấy điều là bạn không dám đối đầu.
Một cách cần thiết khác để xây dựng sự tự tin, thông qua sự hiểu biết tích cực hơn là thông qua lối suy nghĩ tích cực, là cách làm tốt ở lĩnh vực mà bạn đang làm. Một khía cạnh khác của sự tự tin là tính hiệu quả hay khả năng có thể làm việc một cách hiệu quả trong lĩnh vực mà bạn đã lựa chọn.

Bạn có thể nâng cao sự tự tin của mình bằng một việc làm đơn giản là cam kết với chính mình rằng sẽ phải trở nên xuất sắc trong lĩnh vực mà bạn đã lựa chọn. Ngay lập tức bạn sẽ tách mình khỏi một con người bình thường luôn làm việc không có mục đích và chấp nhận sự tầm thường của bản thân như một tiêu chuẩn bình thường.
Có hai nguyên tắc thuộc về tinh thần mà luôn có tác động và quyết định phần lớn những gì xảy ra với bạn trong mối quan hệ của bạn với những người khác. Nguyên tắc thứ nhất là nguyên tắc về sức hấp dẫn, nguyên tắc này nói rằng bạn sẽ không thể không bị cuốn hút bởi những người rất giống bạn trong cuộc đời. Nguyên tắc thứ hai là nguyên tắc về sự phù hợp, nó cho rằng giống như hình ảnh qua sự phản chiếu của một chiếc gương, các mối quan hệ với thế giới bên ngoài của bạn sẽ tương ứng một cách hoàn hảo với tính cách và cá tính bên trong con người bạn.
Thông thường người ta thiếu tự tin trong các mối quan hệ bởi vì khi so sánh với nguời khác họ hay đánh giá thấp bản thân. Đôi khi bạn tự ý thức được điều bạn đang làm, đang nói và đôi khi bạn lại lo sợ rằng mọi người không thích bạn hay không chấp nhận cách mà bạn cư xử với họ. Đây chính là điều lưu ý quan trọng mà bạn có thể áp dụng để tăng khả năng hòa hợp với người khác một cách thoải mái và tự tin hơn.

Quan trọng là bạn nên nhớ rằng không một ai có thể tác động hay gây ảnh hưởng đến suy nghĩ hay tình cảm của bạn trừ phi bạn mong muốn điều gì ở họ hay muốn họ tránh làm việc gì đó. Ngay khi bạn bắt đầu tỏ vẻ thờ ơ và xác định trong đầu rằng bạn chẳng mong muốn hay hi vọng gì ở người khác thì bạn sẽ thấy là người đó khó có thể thay đổi sự tự tin của bạn. Những người “thành công” trong các mối quan hệ đều là những người bình tĩnh, vô tư và dù cho họ có thân thiện và hồ hởi tham gia vào các cuộc đàm thoại bao nhiêu thì những người này cũng không cho phép người khác quyết định cách họ suy nghĩ hay cảm giác về mình.

Chính nỗi lo sợ và nghi ngờ đã làm tê liệt con người, ngăn cản ta hành động một cách dứt khoát, làm ta cảm thấy thiếu tự tin và khiến chúng ta luôn nghĩ và nói về những điều tiêu cực. Trong tực tế, điều này lại mô tả được phần lớn những gì con người chúng ta đã làm. Hầu hết người ta đều bị ám ảnh quá mức bởi nỗi lo sợ là họ có ít thời gian cho việc khác và nỗi ám ảnh này đã thể hiện ra trong những gì người ta nói và làm.

Cách “chữa trị” thực sự duy nhất đối với sự nghi ngờ, nỗi lo âu, sợ hãi và tất cả những cảm xúc tiêu cực mà ngầm phá hủy sự tự tin của bạn chính là hành động. Đầu óc của bạn tại một thời điểm nhất định chỉ có thể tỉnh táo để chứa đựng một suy nghĩ duy nhất – tích cực hoặc tiêu cực. Khi bạn hành động có chủ định và có tính hệ thống, việc phát huy và thể hiện hết tối đa khả năng của mình thì bạn sẽ không có cảm giác gì khác ngoài cảm giác tích cực và thấy tự tin về bản thân.

Bạn hãy cứ làm mọi việc dường như bạn không thể nào thất bại. Bạn cũng cứ làm mọi việc như thể bạn hết sức tự tin. Và bạn hãy luôn tự hỏi rằng “Tôi dám đạt được điều lớn lao gì nếu tôi biết là mình không thể thất bại?”. Câu trả lời của bạn có là gì đi chăng nữa thì bạn cũng có thể mơ ước về nó và nếu như bạn có sự tự tin để bước ra và thực hiện ước mơ ấy.