Triều Nguyễn bắt đầu từ đời Gia Long (1802) và về hình thức kết thúc với việc vua Bảo Đại thoái vị khi Cách Mạng tháng tám năm 1945 thành công. Tuy nhiên, khi nghiên cứu về triều Nguyễn, người ta cũng ngược dòng thời gian để nói về các chúa Nguyễn tổng cộng 9 đời, bắt đầu từ Chúa Tiên - Nguyễn Hoàng. Các chúa Nguyễn xuất phát từ cuộc đối đầu với các chúa Trịnh ở phía Bắc nhưng danh nghĩa vẫn thuận theo triều Lê đã mở mang bờ cõi về phương Nam, tạo dựng cả một cơ đồ đã làm nên sự hoàn chỉnh lãnh thổ của nước Việt Nam hiện đại. Đây là một giai đoạn lịch sử kéo dài 3 thế kỷ chứa đựng rất nhiều vấn đề lịch sử quan trọng và phong phú mà đến nay vẫn chưa được tìm hiểu và nghiên cứu đầy đủ, tương xứng với tầm vóc to lớn liên quan đến quá trình phát triển lãnh thổ và sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Các hoạt động kỷ niệm một cách trọng thể nhân sự kiện 300 năm Nguyễn Hữu Cảnh thay mặt chúa Nguyễn Chu Minh định vùng đất Nam bộ nói chung, Sài Gòn - Gia Định xưa mà nay là Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng đáng được ghi nhận một cách nhận thức đúng đắn hơn về những vấn đề liên quan đến các vị chúa là tiên đế của các vua triều Nguyễn...